Πάρκο Ανδρέας Λεντάκης

Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την 3η Απριλίου τη δημιουργία ενός «πάρκου» στις εγκαταστάσεις των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (πρώην ΠΥΡΚΑΛ), όπου θα στεγαστούν 9 υπουργεία και άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Το έργο προϋπολογίσθηκε στα 250 εκ. ευρώ, η κατασκευή τους μέσω ΣΔΙΤ και η εγκατάσταση των υπουργείων στα νέα ή ανακαινισθέντα κτίρια θα διενεργηθεί το 2025. Πρότεινε δε να ονομασθεί «Πάρκο Ανδρέας Λεντάκης».

Η προσεκτική εξέταση του έργου δημιουργεί σημαντικούς προβληματισμούς:

1. Είναι κατάλληλη η περιοχή και ο χώρος για τη δημιουργία Κέντρου Διοίκησης ή μήπως έπρεπε να επιλεγεί άλλη περιοχή;
2. Έχει γίνει συγκοινωνιακή μελέτη για να εξεταστεί το θέμα της πρόσβασης στο εν λόγω Κέντρο Διοίκησης χωρίς κυκλοφοριακή συμφόρηση, ιδίως τις ώρες αιχμής;
3. Έχουν εξεταστεί η μεταφορά των εν λειτουργία εγκαταστάσεων στο Λαύριο, χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις στην παραγωγή;
4. Είναι η κατασκευή του ως έργο ΣΔΙΤ η καλύτερη επιλογή ή θα έπρεπε να διεξαχθεί αρχιτεκτονικός και σε συνέχεια διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός;
5. Είναι η ονομασία «Ανδρέας Λεντάκης» η βέλτιστη ή θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη ο δημιουργός του βιομηχανικού συγκροτήματος και τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν εκεί;

Προσωπικά εκτιμώ:

1. Θα ήταν προτιμότερο να επιλεγεί περιοχή ελεύθερη, εκτός του πυκνοκατοικημένου ιστού της πόλης. Τον Ιανουάριο του 1991 είχα προτείνει σε συνέντευξή μου στο Βήμα ότι θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο διοικητικό κέντρο στον χώρο του αεροδρομίου Ελληνικού, όπου η γη ανήκει στο Δημόσιο, ώστε να μεταφερθούν εκεί όλες οι κυβερνητικές και δημόσιες υπηρεσίες. Έτσι και η διοίκηση θα αναβαθμιζόταν σε νέο περιβάλλον και η πόλη των Αθηνών θα μπορούσε επιτέλους να «αναπνεύσει». Και βέβαια δεν θα απαιτείτο ολόκληρη η έκταση του πρώην αεροδρομίου. Αρκούσε το ένα τρίτο, και τα δύο τρίτα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μιας νέας μοναδικής «πόλης», κατόπιν διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
2. Ο χώρος του «πάρκου» βρίσκεται σε μια μικροαστι­κή περιοχή, πυκνά δομημένη. Στην πλήρη λειτουργία του «πάρκου», θα εργάζονται καθημερινά 15.000-20.000 άτομα. Πώς θα γίνει ομαλά η διακίνηση των ανθρώπων; Η οδική πρόσβαση μέσω λεωφόρου Βουλιαγμένης και η επιστροφή διά της οδού Ηλιουπόλεως είναι ήδη κορεσμένες. Πώς θα δεχθούν τον πρόσθετο φόρτο αυτοκινήτων; Η στάση του μετρό της Δάφνης απέχει περί τα 550 μέτρα από τη σημερινή είσοδο. Ασφαλώς θα συμβάλει, αλλά βέβαια δεν αρκεί. Θα πρότεινα μια έκταση, στην περιοχή Εθνικής και Αττικής οδού, με επέκταση του μετρό στην καρδιά του νέου μητροπολιτικού διοικητικού κέντρου.
3. Σήμερα στο συγκρότημα της ΠΥΡΚΑΛ λειτουργούν μονάδες παραγωγής πυρομαχικών. Πώς θα μεταφερθούν στο Λαύριο; Πόσος χρόνος απαιτείται για την αποσύνδεση, μεταφορά, απεγκατάσταση του εξοπλισμού και την κατασκευή των απαραίτητων κατασκευών και μηχανολογικών έργων; Και ποια η συνολική δαπάνη και από πού και πώς θα αντληθούν τα απαραίτητα ποσά;

Σήμερα το συγκρότημα υπολειτουργεί με προσωπικό 150-200 άτομα. Λειτουργεί μόνο το τμήμα παραγωγής φυσιγγίων. Το τμήμα οβίδων μεγάλου διαμετρήματος, έως 155 χιλ., έχει διακόψει τις λειτουργίες του ελλείψει πρώτων υλών, κεφαλαίου κίνησης: Λυπάται κανείς αντικρίζοντας αυτή τη θλιβερή κατάσταση. Απαιτείται σοβαρή μελέτη για να αποφασισθεί ποια μηχανήματα πρέπει να μεταφερθούν στο Λαύριο, ποια είναι ασύμφορα και είναι προτιμότερη η αγορά νέων, και βέβαια η μελέτη της νέας εγκατάστασης.

Η αναγέννηση των ΕΑΣ στο Λαύριο, η πλήρης αξιοποίηση του υφιστάμενου δυναμικού τους, αλλά και η ανάπτυξη νέων τομέων αμυντικών συστημάτων νέας τεχνολογίας, σε συνδυασμό με ερευνητικό τμήμα, θα δώσουν δουλειά πέραν του υπάρχοντος έμπειρου προσωπικού και σε ταλαντούχους Έλληνες επιστήμονες και τεχνικούς. Τα νέα πλέον ΕΑΣ θα είναι πρωτοπόρα και ανταγωνιστικά, θα καλύπτουν πλήρως όλες τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεών μας, αλλά και θα εξάγουν τα προϊόντα τους στις διεθνείς αγορές. Άρα η αναδιοργάνωση, ανάπτυξη και απρόσκοπτη λειτουργία του συγκροτήματος θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα για την κυβέρνηση.

4. Και γιατί το έργο να κατασκευασθεί με ΣΔΙΤ; Μάθα­με πια να νομίζουμε ότι η μέθοδος αυτή είναι –ιδιαί­τερα στην Ελλάδα– η λύση «διά πάσαν νόσον»! Είναι όμως η καλύτερη, οικονομικότερη ή ταχύτερη;

Κατ’ αρχάς, ποιες εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν σε έναν τέτοιο διαγωνισμό; Μόνο εταιρείες με σημαντικά κεφάλαια, χρηματοδότηση από τράπεζες, ήτοι στην Ελλάδα οι γνωστές εταιρείες του καρτέλ +1. Άρα οι 4-5 ίδιες εταιρείες θα δηλώσουν συμμετοχή, οι μελέτες τους θα συνδέονται με το οικονομικό αποτέλεσμα, οι προσφορές θα είναι υψηλές και ο χρόνος έναρξης εργασιών άγνωστος. Παράδειγμα το έργο «Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη», που διακηρύχθηκε στις 29 Μαΐου 2019 και μέχρι σήμερα, ύστερα από περίπου δύο χρόνια, δεν έχει ανακηρυχθεί ανάδοχος.

Είναι δε προφανές ότι προετοιμάζεται καρτέλ νούμερο 2. Αποκλείεται η συμμετοχή άλλων εταιρειών και οι τράπεζες χρηματοδοτούν όποιους θέλουν. Γι’ αυτά και άλλα πολλά οι ξένες εταιρείες απέχουν.

Τώρα, ως προς το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα λειτουργίας του συγκροτήματος το 2025, αυτό είναι τελείως ανέφικτο.

5. Πρότεινε ο Πρωθυπουργός να ονομασθεί το «πάρκο» «Πάρκο Ανδρέας Λεντάκης». Δεν υποτιμώ την προσφορά του Λεντάκη, γι’ αυτό άλλωστε ο Δήμος Δάφνης έχει μετονομάσει τη συνορεύουσα με το συγκρότημα των ΕΑΣ οδό, σε οδό Ανδρέα Λεντάκη.

Μήπως όμως λησμονούμε τον δημιουργό του Βιομηχανικού Συγκροτήματος, τον Πρόδρομο Μποδοσά­κη – Αθανασιάδη, τον μοναδικό αυτό δημιουργό και υπέροχο Έλληνα που έδωσε τα πάντα για την πατρίδα; Ξεχνάμε ότι ο Μποδοσάκης, προβλέποντας τον πόλεμο του ’40, είχε φροντίσει να υπάρχουν σημαντι­κά αποθέματα πυρομαχικών; Τα φύλαγε για την πατρίδα, δεν τα πούλησε στους Ισπανούς που τα ζητούσαν με πολύ καλή τιμή. Χωρίς αυτά τα αποθέματα του Μποδοσάκη, ο πόλεμος θα είχε τελειώσει με νίκη των Ιταλών, καθώς τα αποθέματα του κράτους έφθαναν μόνο για έναν μήνα.

Αλλά σε αυτόν τον χώρο έδρασε και ένας άλλος ήρωας, ο Έλληνας Γεώργιος Ιβάνωφ, πολωνικής καταγωγής. Εκεί ο Ιβάνωφ, μαζί με άλλους πατριώτες, οργάνωσε το μεγαλύτερο σαμποτάζ του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το συγκρότημα το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και το είχαν μετατρέψει σε μονάδα επισκευής αεροπλάνων. Με δολιοφθορά στους κινητήρες της Λουφτβάφε προκάλεσε την πτώση 400-450 αεροσκαφών στη Βόρεια Αφρική και άλλαξε τον ρου του πολέμου.

Αν τελικά το «πάρκο» πρέπει να εγκατασταθεί εκεί, θα ήταν τουλάχιστον πρέπον να ονομασθεί «Μποδοσάκειον – Ιβανόφειον». Ελάχιστο αντίδωρο «μνήμης και τιμής».